Od maja 2017 do kwietnia 2020 r., każdego dziesiątego dnia miesiąca zarejestrowano wydarzenie cykliczne mające na celu oddanie hołdu Ofiarom katastrofy w Smoleńsku – taka informacja pojawiła się na stronie Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w wykazie zgromadzeń publicznych.
To do tej pory jedyne zarejestrowane w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim zgromadzenie cykliczne.
Obszar zgromadzenia ma obejmować “od ul. Świętojańskiej przez pl. Zamkowy, po ul. Krakowskie Przedmieście do ul. Karowej w Warszawie”.
Zgromadzenie zostało zarejestrowane zgodnie z nowelizacją Prawa o zgromadzeniach, która weszła w życie 2 kwietnia 2017 r.
Daje ona wojewodzie prawo do wydawania decyzji w przedmiocie zgody na cykliczne organizowanie zgromadzeń.
Miesięcznice smoleńskie odbywają się każdego dziesiątego dnia miesiąca przed Pałacem Prezydenckim. Uczestniczy w nich m.in. prezes PiS Jarosław Kaczyński, przedstawiciele rządu oraz Prawa i Sprawiedliwości.
Odległość między zgromadzeniami nie mniejsza niż 100 metrów
Na miesięcznicach pojawiają się także kontrmanifestacje organizowane przez Obywateli RP.
Nowe prawo zakłada m.in. to, że odległość między zgromadzeniami nie może być mniejsza niż 100 metrów. Przewiduje też możliwość otrzymania na trzy lata zgody władz na cykliczne organizowanie zgromadzeń i brak możliwości organizacji konkurencyjnego zgromadzenia w tym samym miejscu i czasie.
Nowe przepisy były krytykowane przez organizacje pozarządowe, opozycję, członków Biura Studiów i Analiz Sądu Najwyższego, Rzecznika Praw Obywatelskich, a także przedstawicieli OBWE już podczas prac legislacyjnych.
Wątpliwości prezydenta
Pod koniec grudnia prezydent Andrzej Duda skierował nowelę ustawy o zgromadzeniach do Trybunału Konstytucyjnego w tzw. trybie prewencyjnym, czyli przed podpisaniem. Prezydent uznał za sprzeczny z konstytucją przepis noweli, wprowadzający zgromadzenia cykliczne.
Jak wskazano w prezydenckim wniosku, na podstawie jednej decyzji wojewody o wyrażeniu zgody na cykliczne organizowanie zgromadzeń, zgromadzenia te będą mogły się odbywać przez trzy lata, przy czym – w razie zgłoszenia innych zgromadzeń, które miałyby się odbyć w tym samym miejscu i czasie – zgromadzeniom cyklicznym przysługiwać ma ustawowe pierwszeństwo.
Według prezydenta nie ma zaś podstaw, aby różnicować sytuację zgromadzeń, stosując kryterium częstotliwości ich przeprowadzania.
Wątpliwości prezydenta budziło też to, że ustawa nie pozwala organizatorowi zgromadzenia zaskarżyć do sądu zarządzenia zastępczego wojewody o zakazie zgromadzenia, jeśli wcześniej organ gminy nie wydał takiego zakazu.
Prezydent zakwestionował także przepisy ustawy o zakazie odbycia innych zgromadzeń w miejscu zgromadzeń cyklicznych, nakazujące stosowanie nowelizacji do zdarzeń, które miały miejsce przed jej wejściem w życie. Jak napisano we wniosku prezydenta, nie została wskazana jakakolwiek wartość konstytucyjna, która wymagałaby ochrony kosztem wprowadzenia rozwiązań z mocą wsteczną.
TK: przepisy konstytucyjne
Trybunał Konstytucyjny uznał jednak przepisy nowelizacji Prawa o zgromadzeniach odnoszące się do zgromadzeń cyklicznych za – co do zasady – zgodne z konstytucją. Tak samo ocenił także przepisy przewidujące stosowanie nowego prawa wstecz w odniesieniu do zgromadzeń kolidujących ze zgromadzeniami cyklicznymi.
TK umorzył zaś postępowanie co wątku skargi odnośnie do braku możliwości odwołania od zakazu innego zgromadzenia w tym samym miejscu i czasie co cykliczne. TK uznał bowiem, że z treści noweli wcale nie wynika brak możliwości zaskarżenia przez organizatora zgromadzenia zarządzenia wojewody o takim zakazie.
polsatnews.pl, PAP
