Egzekwowanie prawa i ochrona obywateli. Rząd przyjął projekty ustaw o komornikach – RMF24.pl – Rząd przyjął projekty ustaw o komornikach sądowych oraz o kosztach komorniczych. Według premier Beaty Szydło nowe przepisy pozwolą egzekwować prawo,
– powiedziała premier. – dodała. – powiedziała Szydło. Jak dodała, nowe przepisy mają znormalizować sytuację, a ich celem jest to, „żeby Polacy mieli poczucie tego, że państwo stoi po ich stronie i że państwo działa sprawnie i przede wszystkim oni sami mogą czuć się w swoim państwie bezpiecznie i sprawiedliwie“. – powiedziała premier. Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, który przedłożył projekty, powiedział, że projektowane regulacje to „realizacja zobowiązań dobrej zmiany w zakresie poprawy standardów działania komorników, tak aby rozmaite patologie nie były na porządku dziennym i nie stanowiły niemal reguły, a z drugiej strony, kiedy już do nich dojdzie, aby była właściwa reakcja państwa, stojącego po stronie pokrzywdzonych“. Przywołał opisywane w mediach przypadki jak np. zabranie przez asesora komorniczego ciągnika sąsiadowi dłużnika. Projekt ustawy o komornikach przewiduje m.in. nagrywanie wszystkich czynności egzekucyjnych prowadzonych w terenie. Drugi projekt ma uregulować koszty postępowań prowadzonych przez komornika sądowego. Zracjonalizowano wysokość opłat egzekucyjnych – opłata minimalna wynosi 100 zł, a maksymalna nie może przekraczać 50 tys. zł. Przy egzekucji dłużnik ma także otrzymywać specjalny formularz skargi na czynności komornika. Zwiększone mają być uprawnienia nadzorcze i kontrolne ministra sprawiedliwości nad komornikami. Obligatoryjne kontrole kancelarii komorniczych mają się odbywać co dwa, a nie co cztery lata. Kontroli finansowej dokonywać będzie również naczelnik właściwego urzędu skarbowego. Niezależnie od kontroli stałych, prezesi sądów rejonowych i minister sprawiedliwości, będą mogli inicjować kontrole prewencyjne, ad hoc, również z udziałem biegłego rewidenta. Ziobro scharakteryzował projekty jako odpowiedź na powszechną potrzebę kontroli i nadzoru nad komornikami, ucywilizowania ich działalności oraz podniesienia prestiżu i zaufania do tego, jak zaznaczył, bardzo potrzebnego w gospodarce rynkowej zawodu. Minister podkreślił, że komornicy – będący funkcjonariuszami publicznymi – często dopuszczali się „jawnych nadużyć władzy“. Powiedział, że było „bardzo, bardzo wiele przykładów takiej (…) zuchwałości, bezwzględności w działaniu niektórych komorników, pazerności“. – powiedział Ziobro. Według danych przytoczonych przez Ziobrę w 2015 r. średni dochód komornika wynosił 40 tys. zł miesięcznie. Dodał, że niektórzy komornicy zarabiali rocznie kilkanaście, a nawet 20 mln zł. – dodał. W ocenie ministra premiowani będą dobrze wykształceni komornicy, którzy rozpoczynają działalność. Za nieuzasadnione uznał zarzuty, że nowe przepisy mogą doprowadzić do zamknięcia nawet 60 proc. kancelarii komorniczych. – powiedział. Według ministerstwa sprawiedliwości, proponowane zmiany mają zwiększyć realny nadzór prezesów sądów rejonowych nad funkcjonowaniem komorników. Prezesi mają uzyskać uprawnienia do odsunięcia komornika od wykonywanych czynności na 30 dni i wystąpienia bezpośrednio do ministra sprawiedliwości o odwołanie komornika ze stanowiska. Jeśli prezes sądu rejonowego zaniedba wyciągnięcia konsekwencji wobec komornika, który narusza prawo lub etykę zawodową, sam narazi się na odwołanie ze stanowiska. Dołączane do akt nagranie z czynności w terenie to, zaznacza resort, odpowiedź na częste skargi dotyczące sposobu działania komorników, „nie tylko pod względem prawnym, ale też kultury osobistej“. W razie przymusowego otwarcia przez komornika mieszkania dłużnika lub przeszukania takiego mieszkania, musi to nastąpić w asyście policji. Precyzyjnie mają zostać określone ruchomości, które nie podlegają zajęciu, ma to ograniczyć arbitralność w podejmowaniu decyzji mogących pozbawić dłużnika przedmiotów niezbędnych dla codziennej egzystencji. Chodzi o takie przedmioty i urządzenia jak lodówka, pralka, odkurzacz, łóżko czy kuchenka. Rozszerzony ma zostać katalog naruszeń prawa, za które komornicy będą odpowiadać dyscyplinarnie, a postępowania mają zostać przyśpieszone. Komornik ma działać osobiście, a czynności, które zleca asesorom, mogą mieć jedynie funkcję szkoleniową, jako przygotowanie do zawodu. Komornik ponosi przy tym całą odpowiedzialność, w tym odszkodowawczą, za prawidłowe działanie asesorów. Komornicy będą musieli mieć wyższe wykształcenie prawnicze. Według danych resortu sprawiedliwości obecnie 30 proc. komorników nie ma wyższego wykształcenia prawniczego, a około 9 proc. ma wykształcenie średnie. Będą oni musieli uzupełnić wykształcenie i skończyć studia prawnicze w terminie 7 lat od dnia 1 stycznia roku następującego po dniu wejścia w życie nowej ustawy albo odejdą z zawodu. Projekt podnosi też granicę minimalnego wieku osoby powoływanej na to stanowisko – z 26 na 28 lat. Górny limit ma być przesunięty z 70 do 65 lat. Dopiero brak zaległości w prowadzeniu spraw „z rewiru“ przekraczających sześć miesięcy pozwoli na przyjmowanie spraw z wyboru wierzyciela. W oświadczeniach majątkowych komornicy będą musieli wskazywać dochody z działalności kancelarii i dochodów uzyskanych z innych źródeł. Oświadczenie będzie jawne, na wzór tych, które dotyczą sędziów. Dodatkowa działalność zarobkowa komorników ma być ograniczona do pracy naukowo-dydaktycznej, ograniczenia mają też dotyczyć działalności gospodarczej. Komornik będzie mógł utrzymywać się wyłącznie z wynagrodzenia za pracę w kancelarii. Ma to zapobiec konfliktowi interesów. Pobierane przez komorników opłaty egzekucyjne mają się stać daniną publiczną, która zwiększy dochód budżetu państwa. Procentowa wysokość wynagrodzenia ma maleć wraz z wysokością ściągniętych przez komornika opłat.
