Zgodnie z propozycją MRPiPS praca zdalna ma zastąpić telepracę w Kodeksie pracy. Eksperci rynku pracy są zadowoleni, że projekt stał się przedmiotem dyskusji, mają jednak pewne zastrzeżenia.
Bardziej krytycznie na rozwiązania zawarte w omawianym projekcie patrzy Marcin Frąckowiak, ekspert BCC ds. zbiorowego oraz indywidualnego prawa pracy. – Propozycje zawarte w projekcie resortu pracy wydają mi się dalekie od zadowolenia obu stron – pracodawców i pracowników. Jednocześnie mam wrażenie, że nie przystają one do realiów wykonywania pracy zdalnej. Home office funkcjonuje na większą skalę od początku pandemii, czyli od marca. Tymczasem nad nowymi przepisami pracujemy tak, jak byśmy zaczynali od zera – powstało nowe rozwiązanie, które wymaga określenia nowych warunków współpracy – komentuje Marcin Frąckowiak. Jak zaznacza ekspert BCC, pracodawcy i pracownicy powinni dostać dużą swobodę, jeśli chodzi o określanie warunków pracy zdalnej. – Narzucenie odgórnych zasad pracy zdalnej nie może się udać, ponieważ praca zdalna to nie tylko praca informatyka siedzącego przy komputerze. To także praca handlowca czy osoby wytwarzającej produkty, np. krawca. Tworzenie jednego wzorca wydaje się być nietrafione. Należy stworzyć ramy regulujące najważniejsze elementy, a nie szczegółowe przepisy w Kodeksie pracy czy też, jak chciały związki zawodowe – w nowej ustawie – podkreśla Marcin Frąckowiak. Także Robert Lisicki podkreśla, że praca zdalna nie jest tożsama z telepracą. – Telepraca jest elementem szerszego zbioru jakim jest praca zdalna. To oznacza, że pracą zdalną może być również np. składanie komponentów, szycie itd. – mówi. Z kolei Andrzej Kubisiak w rozmowie z PulsHR.pl zaznacza, że można było stworzyć prostszy projekt, który w dużej mierze pogodziłby interesy pracodawców i pracowników. – Pracodawcy wzięliby na siebie koszty związane z home office – pokryli część zobowiązań za media czy łącza internetowe. Z drugiej stron, pracodawcy powinni mieć możliwość zdjęcia z siebie odpowiedzialności za zdrowie i życie pracownika. Myślę, że taki mechanizm uprościłby regulację – wyjaśnia Kubisiak. Robert Lisicki zauważa natomiast, że spora część przedsiębiorców ma obawy, czy nowe przepisy zapewnią elastyczność – zarówno pracodawcom, jak i pracownikom. – Patrząc na home office z perspektywy przedcovidowej, był on traktowany jako benefit, którego oczekiwali pracownicy. Koronawirus przyczynił się do przyspieszenia pewnych procesów i upowszechnienia tej formy organizacji pracy. Po stronie pracodawców propozycja analizowana jest pod kątem sprawnej, efektywnej organizacji pracy. Dotyczy to szczególnie modeli mieszanych, częściowej pracy zdalnej, kiedy część obowiązków wykonujemy w biurze, a część z domu – mówi Lisicki. Zdaniem eksperta Konfederacji Lewiatan, podjęta powinna również zostać kwestia incydentalnego wnioskowania pracowników o pracę zdalną. – Uważam, że powinniśmy dążyć do zapewnienia pracodawcom i pracownikom na poziomie zakładu pracy przestrzeni do ustalania szczegółów wykonywania pracy zdalnej – dodaje ekspert. Zgodnie z projektem zasady wykonywania pracy zdalnej powinny zostać określone w porozumieniu zawartym między pracodawcą a związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Jeśli natomiast w ciągu 30 dni nie uda się wypracować porozumienia, pracodawca będzie mógł sam stworzyć zasady w regulaminie wykonywania pracy zdalnej, biorąc pod uwagę ustalenia podjęte z zakładowymi organizacjami związkowymi. – Z perspektywy osoby, która na co dzień negocjuje z organizacjami związkowymi wiem, że tego typu dialog może ciągnąc się tygodniami czy miesiącami. Nawet jeśli mamy 30 dni na negocjacje, to w sytuacji wyjątkowej, kiedy musimy przejść na pracę zdalną z dnia na dzień, nie uda nam się wypracować porozumienia. Sytuacja ekonomiczna firmy nigdy nie będzie priorytetem dla związków zawodowych. Jeśli mamy sytuację wyjątkową, np. epidemię i musimy z dnia na dzień wdrożyć model pracy zdalnej, nie mamy czasu na negocjacje.
