Adam Kraszewski, blog w naTemat.pl.
Egon Hostovsky
Zaginiony • Książkowe klimaty Adam Kraszewski 11 lutego 2017 Profil Google+ P raga, rok 1948. Krucha równowaga utrzymująca się na czeskiej scenie politycznej przeszła właśnie do historii. Partia komunistyczna właśnie przejęła pełnię władzy. Dymisja niekomunistycznych ministrów i rozruchy uliczne coraz bardziej destabilizują kraj. Atmosfera gęstnieje i chyba każdy zdaje sobie sprawę, że przyszłość jaką zwiastuje czeska dobra zmiana oznacza tylko jedno- brak suwerenności i poszanowania praw jednostki. Każdy, z wyjątkiem urzędnika MSZ-u, Erika Brunnera.
Zaginiony Erika Hostovsky`ego to niezwykła, oparta na doświadczeniach Autora, relacja ze słynnych dni lutowych. Sam Autor tuż przed przewrotem lutowym opuścił Czechosłowację, by więcej do niej nie wrócić. Nie był więc świadkiem tamtych dni, znając jednak atmosferę okresu poprzedzającego przewrót i znając bezwzględność komunistów w przejmowaniu władzy, mógł oddać nastrój tamtych dni. Jego bohater, Erik Brunner, to swoiste alter ego samego Hostovky`ego. Czeski intelektualista, żydowskiego pochodzenia, który cudem uciekł przed nazistami, stara się po wojnie oddać swoje siły dla budowania pozycji swego kraju. Wstępuje co prawda do partii komunistycznej, ale już na pierwszy rzut oka widać, że Erik nie pasuje do hordy bezwzględnych i cynicznych karierowiczów. Wielki przeciwnik komunistów, Jan Masaryk, jest dla Erika właściwym autorytetem. To z jego zdaniem będzie do końca liczyć się nasz bohater i to właśnie przy nim Erik ostatecznie zerwie z komunistami.
W takiej właśnie atmosferze trafia do Pragi Amerykanin czeskiego pochodzenia, który szuka w całej Pradze zaginionej przed laty walizki. W walizce tej są dowody na liczne romanse kochliwego Amerykanina, które mogą nieco skomplikować jego relacje rodzinne. Jego starania wprawiają w popłoch nie tylko pracowników ambasady UA, ale przede wszystkim czeskich urzędników i oficerów bezpieki. Już same jego starania wydają się podejrzane. Taka ekscentryczność nie była akceptowalna, zwłaszcza, jeśli weźmiemy pod uwagę atmosferę tamtych dni. Amerykanin dodatkowo nie wie, że jego poszukiwania narażą na niebezpieczeństwo wielu niewinnych ludzi, z których wielu lasami Szumawy uciekać będzie do wolnego świata.
Zaginiony. Powieść szpiegowska i sensacyjna. Tak właśnie reklamuje książkę wydawca i wielu krytyków. To określenie nie wyczerpuje jednak tego, co zawarł w niej Autor. Przede wszystkim ta książka jest swoistą lekcją tego, co zwykliśmy nazywać lekcją praworządności. Nieco ekscentryczny Amerykanin w starciu z wszechwładną instytucją wywiadowczą nie boi się niej, zna bowiem swoje prawa. Zupełnie inaczej w starciu z aparatem bezpieczeństwa postępują ludzie, którzy nie doświadczyli demokracji. Dla nich obywatel w starciu z państwem jest bezbronny, postawiony na przegranej pozycji, może tylko współpracować, albo uciec. Tym różni się demokracja od dyktatury.
Pamiętajmy o tym. Czy chcesz dostawać info o nowych wpisach? Obserwuj @KraszewskiBlog
