To archiwalne zdjęcie miało przypomnieć o rocznicy ‚Krwawej niedzieli‘, punktu kulminacyjnego rzezi wołyńskiej. Niestety, nie zadano sobie trudu, by zweryfikować źródło fotografii.
11 lipca przypada Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Ustanowiony przez parlament dzień to rocznica tzw. „Krwawej niedzieli“, punktu kulminacyjnego rzezi wołyńskiej.
Ukraińska Armia Powstańcza przeprowadziła tego i następnego dnia ataki na Polaków mieszkających w 150 miejscowościach na Wołyniu. W ludobójczej czystce etnicznej zginęło ponad 100 tys. osób. Należy jednak pamiętać, że obie strony popełniały zbrodnie wojenne, ponieważ polska partyzantka podejmowała akcje odwetowe. Strona ukraińska ocenia swoje straty na 10-12, a nawet 20 tys. ofiar, przy czym część ofiar zginęła z rąk UPA za pomoc udzielaną Polakom lub odmowę przyłączenia się do sprawców rzezi. Nie UPA, a NSZ, ofiary nie polskie, a ukraińskie
Tutaj właśnie błąd popełniło TVP. Założono prawdopodobnie, że wszystkie ofiary Wołynia to Polacy. To zdjęcie przedstawia jednak Ukraińców pomordowanych przez polskie Narodowe Siły Zbrojne w Wierzchowinach w 1945 roku.
Poza licznymi ciałami, na fotografii uwieczniono kilka osób cywilnych (przypuszczalnie świadków zbrodni) i oficerów radzieckich, prawdopodobnie spisujących ich zeznania.
Możemy o tym przeczytać w dokumentach Instytutu Pamięci Narodowej. W publikacji „Polacy – Ukraińcy 1939–1947” znalazł się opis tych wydarzeń: Na początku 1945 r. w pasie od Lubaczowa po Sanok doszło do tragicznych wydarzeń. W wyniku licznych akcji przeciwko Ukraińcom zniszczono wiele wiosek. Polskie oddziały partyzanckie spaliły m.in. Pawłokomę, Małkowice, Berezkę, Bachów i Piskorowice. Dalej na północ spacyfikowano również wieś Wierzchowiny. W tym samym czasie jednostki podległe rządowi komunistycznemu zniszczyły m.in. Lubliniec i Gorajec. Zginęło w sumie około 3-3,5 tys. cywilów. W odpowiedzi UPA zaatakowała Polaków m.in. paląc Wiązownicę i Borownicę. Zabito kilkaset osób cywilnych. Falę wzajemnych ataków zatrzymały dopiero rozmowy pomiędzy polskim i ukraińskim podziemiem.
Powyższy dokument, i kilka innych publikacji z archiwum Instytutu, m.in. tekę „Stosunki polsko-ukraińskie w latach 1939-1947”, opatrzono tą samą fotografią.
Zbrodnia w Wierzchowinach Dokumenty IPN
W raporcie komisji do badania zbrodni we wsi Wierzchowiny (6 czerwca 1945 r.) , który powstał na podstawie relacji naocznych świadków, podano, że w ataku tym zamordowano „194 osoby, w tym 45 mężczyzn (…) a pozostałe osoby to kobiety i dzieci“. „Rabowano również mienie mieszkańców, odzież, bieliznę, obuwie, mniejsze sprzęty napastnicy załadowali na wozy i wywieźli ze sobą. Zabrano też ze wsi znaczną ilość krów, świń i koni“ – napisano. Dlaczego Polacy zaatakowali wieś?
Profesor Grzegorz Motyka specjalizujący się w tematyce polskiego ruchu oporu w okresie II wojny światowej i stosunkach polsko-ukraińskich na łamach serwisu Dzieje.pl tak wyjaśniał przyczyny zbrodni: Była to suma wielu okoliczności. NSZ był w tym regionie silny, a lewicowe sympatie mieszkańców wsi były uzasadnieniem jej wyboru. NSZ nie chciał Ukraińców w powiecie krasnostawskim.
Historyk podkreślił również, że celem ataku miało być storpedowanie porozumienia między WiN i UPA. Z kolei na dramatyczny przebieg wydarzeń i liczbę ofiar mógł mieć wpływ fakt, że część oddziału stanowili żołnierze z 27. Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej, których rodziny padły ofiarami rzezi wołyńskiej. Powielany błąd
TVP Historia nie jest pierwszym medium, które użyło tego zdjęcia do zilustrowania zbrodni UPA na Polakach. Przed stacją były już m.in. serwis wPolityce, „Nasz Dziennik“, Kresy24.pl i samo TVP w dziale VOD.
Zdjęcie z Wierzchowin wPolityce; Nasz Dziennik; Kresy24; TVP „Nie można Was traktować jako poważnej stacji“
Post na stronie facebookowej TVP Historia widnieje przez ponad dobę, chociaż wielu komentatorów wytknęło stacji błąd. „Na przyszłość radzę Wam chociaż pobieżnie sprawdzać źródła historyczne przed ich publikacją, bo takimi postami udowadniacie, że nie można Was traktować jako poważnej stacji“ – pisze jeden z nich.
„Przecież to zdjęcie zbrodni polskich nacjonalistów z Narodowych Sił Zbrojnych na 196 Ukraińcach ze wsi Wierzchowiny 6.06.1945 (…) Jak to możliwe, że TVP Historia popełnia tak kardynalny błąd?“ – oburza się kolejny.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Zbrodnia sprzed 74 lat wciąż ją prześladuje. „Wyczołgałam się spod ciała mamy…“ >>>
„Oczekujemy od Ukraińców, że Wołyń… A rząd odmawia finansowania 70. rocznicy akcji ‚Wisła'“ przypada Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Ustanowiony przez parlament dzień to rocznica tzw. „Krwawej niedzieli“, punktu kulminacyjnego rzezi wołyńskiej. Ukraińska Powstańcza przeprowadziła tego i następnego dnia ataki na Polaków mieszkających w 150 miejscowościach na Wołyniu. W ludobójczej czystce etnicznej zginęło ponad 100 tys. osób. Należy jednak pamiętać, że obie strony popełniały zbrodnie wojenne, ponieważ polska partyzantka podejmowała akcje odwetowe. Strona ukraińska ocenia swoje straty na 10-12, a nawet 20 tys. ofiar, przy czym część ofiar zginęła z rąk UPA za pomoc udzielaną Polakom lub odmowę przyłączenia się do sprawców rzezi. Tutaj właśnie błąd popełniło. Założono prawdopodobnie, że wszystkie ofiary Wołynia to Polacy. To zdjęcie przedstawia jednak Ukraińców pomordowanych przez polskie Narodowe Siły Zbrojne w Wierzchowinach w 1945 roku. Poza licznymi ciałami, na fotografii uwieczniono kilka osób cywilnych (przypuszczalnie świadków zbrodni) i oficerów radzieckich, prawdopodobnie spisujących ich zeznania. Możemy o tym przeczytać w dokumentach Instytutu Pamięci Narodowej. W publikacji znalazł się opis tych wydarzeń: Powyższy dokument, i kilka innych publikacji z archiwum Instytutu, m.in. tekę „Stosunki polsko-ukraińskie w latach 1939-1947”, opatrzono tą samą fotografią. W raporcie komisji do badania zbrodni we wsi Wierzchowiny (6 r.) , który powstał na podstawie relacji naocznych świadków, podano, że w ataku tym zamordowano „194 osoby, w tym 45 mężczyzn (…) a pozostałe osoby to kobiety i dzieci“. „Rabowano również mienie mieszkańców, odzież, bieliznę, obuwie, mniejsze sprzęty napastnicy załadowali na wozy i wywieźli ze sobą. Zabrano też ze wsi znaczną ilość krów, świń i koni“ – napisano. Profesor Grzegorz Motyka specjalizujący się w tematyce polskiego ruchu oporu w okresie II wojny światowej i stosunkach polsko-ukraińskich tak wyjaśniał przyczyny zbrodni: Historyk podkreślił również, że celem ataku miało być storpedowanie porozumienia między WiN i UPA.
