« Jest wiele dziedzin, nad którymi powinniśmy się pochylić, wspólnie rozmawiać i podejmować decyzje. Jest wiele spraw bilateralnych, które do tej pory nie zostały rozwiązane, albo nie zostały rozwiązane po myśli obu państw » – powiedział Waszczykowski na konferencji prasowej przed rozmową z szefem litewskiego MSZ, który w piątek przebywa z wizytą w Warszawie.
Dodał, że tematem rozmowy będzie też bezpieczeństwo w Europie i wokół w niej, NATO oraz kondycja UE wywołana Brexitem.
Linkeviczius podkreślił, że 2017 r. będzie « stress testem » dla naszej jedności, euroatlantyckich wartości, elastyczności. « Przed nami wiele wspólnych wyzwań » – mówił szef litewskiego MSZ.
« Moim życzeniem jest, byśmy mieli trzeźwe spojrzenie na status naszych wzajemnych relacji, byśmy powrócili do być może regularnych spotkań naszych ekspertów. Proponowałbym odświeżenie aktywności komisji zajmujących się na przykład kulturą i edukacją oraz bezpieczeństwem i obroną » – powiedział Linkeviczius.
Szef litewskiego MSZ podkreślał też rolę Polski we wdrażaniu postanowień szczytu NATO.
Ministrowie byli pytani o pomysły na rozwiązanie problemów w relacjach dwustronnych m.in. dotyczących pisowni polskich nazwisk na Litwie.
Waszczykowski uznał, że w ostatnich latach « dzieliło nas fundamentalne podejście do tych kwestii ». Jak zaznaczył, że względu na geopolityczne położenie « na skraju Unii i NATO » « musimy się zmagać z imperialną polityką rosyjską. « Ale imperialna polityka rosyjska nie może być wymówką, aby nie rozwiązywać spraw, które są do rozwiązania » – podkreślił szef polskiego MSZ.
Litewski minister ocenił, że jest pewien postęp na polu edukacji. Linkeviczius mówił, że 71 szkół na Litwie ma możliwość nauczania w języku polskim od przedszkola do szkoły średniej.
« Przeszliśmy proces reform z powodzeniem, część szkół została wyremontowana gruntownie, szkoła Lelewela otrzymała 2,2 mln euro na renowację » – dodał. « Mam nadzieję na kontynuowanie współpracy w tym samym duchu » – powiedział szef litewskiego MSZ.
« Zakomunikuję też moim kolegom pewne prośby litewskiej mniejszości » – powiedział. « Jesteśmy zadowoleni ze współpracy pomiędzy wspólnotą a lokalnymi władzami, ale też są pewne problemy do rozwiązania związane z finansowaniem, wsparciem szkół, podręcznikami. Jestem jednak przekonany, że wszystko jest do rozwiązania w przyjacielskiej i rzetelnej atmosferze. Jesteśmy otwarci na dialog, dlatego wspomniałem o komisjach, ponieważ to eksperci powinni mówić » – powiedział Linkeviczius.
Przypomniał, że komisja ds. kultury i edukacji ostatni raz spotkała się w 2009 r., a komisja ds. bezpieczeństwa – w 2014 r. « To nie jest normalne. Powinniśmy wrócić do normalnych procedur i odpowiednio definiować problemy » – powiedział szef litewskiego MSZ.
Stosunki dwustronne – zaznaczył Linkeviczius – nigdy nie będą lekceważone, ale one nie powinny warunkować współpracy w regionie w takich wymiarach jak bezpieczeństwo i energetyka.
Waszczykowski i Linkeviczius byli też pytani o oczekiwania wobec Donalda Trumpa, który w piątek został zaprzysiężony na 45. prezydenta Stanów Zjednoczonych.
« Witamy nową amerykańską administrację z nadzieją przede wszystkim, że sprawy bezpieczeństwa naszego regionu zostaną znowu podjęte, bo przez ostatnie lata poprzedniej administracji mieliśmy wrażenie, że byliśmy marginalizowani pod względem bezpieczeństwa. Natomiast cieszymy się z ostatnich decyzji, jakie zapadły w ostatnim roku prezydenta Obamy. Rzeczywiście, decyzja o wzmocnieniu wschodniej flanki, wysłaniu wojsk, w niepamięć odsyła te siedem lat poprzednich, gdzie jednak nie dbano o interes bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej » – mówił Waszczykowski.
Jak podkreślił, Polska liczy na podtrzymanie i realizację decyzji podjętych w ostatnim roku przez administrację prezydenta Baracka Obamy. Szef polskiego MSZ wyraził nadzieję, że « Europa Środkowo-Wschodnia będzie ważnym elementem w polityce globalnej Stanów Zjednoczonych ».
Szef MSZ Litwy powiedział, że « nie byłoby mądre dochodzenie teraz do jakichkolwiek konkluzji ». « Wsłuchujemy się całkiem wnikliwie we wszystkie wiadomości płynące zza oceanu, także w pewne niejasne oświadczenia » – mówił Linkeviczius.
Jak dodał, ani nie popiera, ani nie bagatelizuje wszystkiego, co zostało powiedziane w trakcie kampanii wyborczej w USA. « Musimy robić, co do nas należy i angażować sami naszych partnerów za oceanem, przekonywać ich, że nasze partnerstwo jest ważne i przydatne » – oświadczył.
