Projekt ustawy o SN zawiera wiele rozwiązań, które budzą poważne wątpliwości konstytucyjne; jego uchwalenie w obecnym kształcie będzie naruszać zasadę podziału władzy – czytamy w stanowisku dziewięciu dziekanów
Pismo poparło dziewięciu dziekanów wydziałów prawa: UW, UJ, UKSW, UWr, US, UŁ, UŚ, UMCS, UMK. – Tak istotne zmiany dotyczące jednego z najważniejszych organów władzy sądowniczej, które zmierzają do jego przekształcenia w organ o odmiennym od dotychczasowego charakterze, nie mogą być w demokratycznym państwie prawa przeprowadzane w sposób zaskakujący obywateli oraz podważający ich zaufanie do państwa i stanowionego przez nie prawa – napisali dziekani.
Według nich projekt zawiera wiele rozwiązań, które budzą poważne wątpliwości konstytucyjne. – Jego uchwalenie w obecnym kształcie będzie naruszać zasadę podziału władzy oraz zasadę niezależności i odrębności władzy sądowniczej od innych władz, w szczególności od władzy wykonawczej – napisano.
– Rozwiązania proponowane w projekcie zmierzają do pozbawienia obywateli prawa do rozpatrzenia ich sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez sąd właściwy, bezstronny i niezawisły – podkreślono.
W stanowisku zwrócono uwagę, że projekt o SN nie był przedmiotem szerokich konsultacji . – Co więcej, autorzy projektu nie upublicznili jego głównych założeń na etapie jego przygotowywania, jak również nie zwrócili się o opinie do Sądu Najwyższego, Krajowej Rady Sądownictwa czy organów samorządu sędziowskiego – podkreślili dziekani.
Negatywnie ocenili przepis, który pozwala przenieść sędziów w stan spoczynku. – Brak konieczności pozostawienia w służbie czynnej minimalnej liczby sędziów SN gwarantujących ciągłość działania tej instytucji, a tym samym możliwość powołania na nowo całego składu SN spośród osób, które nigdy w SN nie orzekały, jest rozwiązaniem co najmniej dysfunkcjonalnym. (…) . Może zainicjować niebezpieczny proceder okresowej wymiany wszystkich sędziów SN przez dochodzącą do władzy opcję polityczną. Takie instrumentalne traktowanie SN przez polityków uniemożliwi temu organowi pełnienie powierzonej mu funkcji strażnika demokracji – czytamy w piśmie.
Wątpliwości dziekanów budzi także kwestia kompetencji ministra sprawiedliwości zawarta w projekcie. – Szczególne zastrzeżenia należy zgłosić do tych z nich, które przyznają Ministrowi Sprawiedliwości kompetencje zastrzeżone przez Konstytucję dla innych organów władzy publicznej, w szczególności Prezydenta RP, Krajowej Rady Sądownictwa oraz Zgromadzenia Ogólnego Sędziów SN (dalej: Zgromadzenie Ogólne SN) – zaznaczyli.
– Projekt narusza utrwaloną w polskiej tradycji ustrojowej zasadę, że czynności nadzoru administracyjnego nad SN wykonują Prezydent RP i Pierwszy Prezes SN – dodali dziekani. W środę wieczorem na stronach Sejmu został opublikowany projekt PiS dotyczący Sądu Najwyższego, który przewiduje m. in. trzy nowe izby SN, zmiany w trybie powoływania sędziów SN i umożliwienie przeniesienia obecnych sędziów SN w stan spoczynku. Projekt zakłada, że « z dniem następującym po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy sędziowie SN, powołani na podstawie przepisów dotychczasowych, przechodzą w stan spoczynku, z wyjątkiem sędziów wskazanych przez Ministra Sprawiedliwości.
