Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze nakazał Izraelowi zapobiegać aktom ludobójstwa w Strefie Gazy na wszelkie sposoby. Sprawa nie przypadkiem toczy się na wniosek RPA.
RPA oskarżyła Izrael o ludobójstwo w Strefie Gazy, ale piątkowa decyzja MTS nie przesądza jeszcze o wyroku. Sprawa może toczyć się latami: – Udowodnienie zbrodni ludobójstwa nie jest proste. Do tej pory trybunały międzynarodowe stwierdzały to tylko kilkakrotnie. Nawet Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze nie zdecydował się na oskarżenie nazistów, mimo że była już znana definicja ludobójstwa zaproponowana przez Rafała Lemkina i zastosowały ją m.in. sądy polskie – podkreśla prof. Marcin Marcinko z Wydziału Prawa i Administracji, specjalista w zakresie międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych.
MTS wydał w piątek szereg środków zabezpieczających, które sprowadzają się do żądania, by Izrael zapobiegał aktom ludobójstwa wszelkimi sposobami. Nakazał zbierać dowody i o nich raportować, dostarczać Palestyńczykom niezbędną pomoc humanitarną, odniósł się też do ewentualnych wezwań do ludobójstwa. – Trybunał zwrócił uwagę na wypowiedzi izraelskich polityków, które mogłyby zostać zinterpretowane jako zamiar popełnienia ludobójstwa. To ważne w kontekście toczącego się postępowania, udowodnienie zamiaru jest kluczowe – to najbardziej charakterystyczny element tej zbrodni. W praktyce trzeba znaleźć dowody: dokumenty, rozkazy, oświadczenia, a to, jak pokazały inne procesy dotyczące ludobójstwa, okazuje się trudne – dodaje prof. Marcinko.
RPA domaga się natychmiastowego przerwania operacji w Gazie, ale Trybunał w tej sprawie się nie wypowiedział. Innymi słowy: nie broni kontynuować wojny, ale nakazał ostrożność: – To trochę jak włączenie pomarańczowego światła, zdecydowane ostrzeżenie pod adresem Izraela – tłumaczy prof. Marcinko. Jego zdaniem to medialne zwycięstwo Palestyńczyków. – Trybunał zasygnalizował, że dzieje się coś złego, choć nie stwierdził wprost, że doszło do ludobójstwa.
Czytaj też: Hamas vs Izrael i świat. Takiego konfliktu jeszcze nie było
Izrael jako strona statutu MTK i konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa musi wdrożyć środki tymczasowe nałożone przez MTS. – Jeśliby się do nich nie zastosował, prawo międzynarodowe znalazłoby się w kryzysie – uważa prof. Marcinko.
Jak pamiętamy, na wniosek Ukrainy MTS nakazał Rosji wstrzymać działania zbrojne, ale Moskwa to zlekceważyła. Niesubordynacja kolejnego państwa byłaby wielkim problemem wizerunkowym dla międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości. W praktyce jedyną instytucją, która może zmusić do wykonania środków tymczasowych, jest Rada Bezpieczeństwa ONZ, ale to ciało głównie polityczne. Jej stali członkowie mogą wcisnąć hamulec – Izrael liczyłby na weto USA, swojego bliskiego sojusznika. W praktyce decyzja MTS może więc pozostać tylko na papierze.
