Przede wszystkim chcę skierować serdeczne podziękowania na ręce kierownictwa Israel Council on Foreign Relations – Pana Dana Meridora oraz Pana Laurence’a Weinbauma za zaproszenie do udziału w polsko-izraelskiej konferencji poświęconej współpracy naszych krajów na arenie międzynarodowej. Dziękuję również Panu Dyrektorowi Sławomirowi Dębskiemu za zaangażowanie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych w tę inicjatywę.
Polskę i Izrael łączą bardzo dobre stosunki, a nasze narody – ponad tysiącletnie dzieje wzajemnych relacji. Podejmowana w gronie eksperckim refleksja nad perspektywami współdziałania w przestrzeni międzynarodowej wydaje się więc potrzebna. Tym bardziej, że w ciągu kilku ostatnich lat historia gwałtownie przyśpieszyła. Pojawiły się nowe wyzwania i zagrożenia, na które powinniśmy wspólnie znaleźć odpowiedź.
Otwierając niniejsze seminarium, chcę przedstawić kierunki prowadzonej przeze mnie polityki zagranicznej. Jestem głęboko przekonany, że budowa trwałych i dojrzałych relacji pomiędzy narodami powinna opierać się nie tyle na doraźnych interesach, ile na wspólnie wyznawanych zasadach i wartościach. Dlatego priorytety prowadzonej przeze mnie polityki ogniskują się wokół dwóch uniwersalnych pojęć: pojęcia BEZPIECZEŃSTWA oraz pojęcia WSPÓLNOTY. W świecie uwikłanym w konflikty, zmagającym się z coraz bardziej brutalnymi aktami terroryzmu, poczucie bezpieczeństwa oraz przynależności do wspólnoty to podstawowe pragnienie naszych społeczeństw.
Zobacz także: Wystąpienie Prezydenta w Centrum im. Begina w Jerozolimie Najlepszą gwarancją światowego pokoju i bezpieczeństwa jest solidarna, prowadzona z konsekwencją i determinacją obrona porządku opartego na prawie międzynarodowym. Kluczowym tego elementem jest znaczące wzmocnienie potencjału odstraszania i obrony wszędzie tam, gdzie działają czynniki stanowiące realne zagrożenie dla stabilności i pokoju.
Niezależnie od miejsca czy charakteru tego zagrożenia – konwencjonalnego bądź hybrydowego. Należy doprowadzić do sytuacji, w której każdy, kto choć na chwilę ulegnie pokusie działania wedle logiki „prawa siły”, z użyciem środków militarnych, szybko zrozumie, że mu się to zwyczajnie nie opłaca. Właśnie na tym mechanizmie opiera się prawdziwa „siła prawa”.
Dlatego strategicznym celem Rzeczypospolitej Polskiej jest jak najszybsza implementacja wszystkich decyzji podjętych przez Sojusz Północnoatlantycki podczas Szczytu NATO w Warszawie. Dotyczy to zwłaszcza ustanowienia wysuniętej, wzmocnionej obecności Sojuszu na tzw. wschodniej flance, ale także intensyfikacji współpracy z partnerami NATO w basenie Morza Bałtyckiego oraz na Wschodzie. Wszędzie tam, gdzie prowadzone są dziś agresywne działania podważające europejski ład oparty na umowach międzynarodowych.
Bezpieczeństwo poprzez odstraszanie nie wyklucza dialogu. Przeciwnie – zawsze byliśmy, jesteśmy i będziemy do niego gotowi. Jednak aby dialog ten był efektywny, musi być prowadzony z pozycji zaufania do własnego potencjału obronnego. Właśnie dlatego Polska sukcesywnie zwiększa swoje nakłady na siły zbrojne i przeprowadza ich dynamiczną modernizację. Liczymy na polsko-izraelską współpracę w dziedzinie obronności.
Odpowiedzialna polityka bezpieczeństwa musi jednak wykraczać poza swe bezpośrednie sąsiedztwo. W gronie sojuszników wielokrotnie podkreślałem, że Polska sprzeciwia się tzw. „regionalizacji” bezpieczeństwa i jego reglamentacji pomiędzy poszczególne obszary. Globalizacja i natura współczesnych zagrożeń sprawiają, że dotykają one również kraje oddalone od ich bezpośredniego źródła.
Zobacz także: Wystąpienie w Instytucie Yad Vashem Ponadto, jeżeli chcemy myśleć o bezpieczeństwie jako o istotnej wartości, musimy przyjąć, że jako takie jest ono niepodzielne. Innymi słowy – że wszyscy nasi sojusznicy zasługują na nie w takim samym stopniu.
Kierując się tak rozumianą odpowiedzialnością, Polska angażuje się w zwalczanie zagrożeń na Bliskim Wschodzie i w rejonie Morza Śródziemnego. Jesteśmy aktywnym członkiem międzynarodowej koalicji przeciwko tzw. państwu islamskiemu. W ramach operacji Inherent Resolve uruchomiliśmy dwa kontyngenty wojskowe: kontyngent powietrzny realizujący zadania rozpoznawcze i kontyngent szkoleniowy. W tym kontekście chciałbym wyrazić uznanie dla działań Izraela na rzecz zwalczania terroryzmu, w tym jego aktywnej współpracy z Egiptem, celem likwidacji struktur Daesh na Półwyspie Synaj. Stanowi to dowód istotnego znaczenia państwa Izrael dla stabilizacji sytuacji w regionie.
Odpowiedzialna polityka bezpieczeństwa to także pomoc humanitarna i rozwojowa na terenach ogarniętych konfliktem. Kierowana troską wobec dotkniętych wojną w Syrii, Polska zwiększyła swoje zaangażowanie na Bliskim Wschodzie. Aktywnie działamy też na rzecz stabilizacji sytuacji w basenie śródziemnomorskim, w związku ze zjawiskiem masowych migracji na kontynent europejski. Mogę dziś z satysfakcją powiedzieć, że Polska była tym państwem Unii Europejskiej, które jako jedne z pierwszych konsekwentnie zwracało uwagę na konieczność walki z kryzysem migracyjnym u jego prawdziwych, bezpośrednich źródeł. Pomoc humanitarna stanowi tu niezmiennie jeden z kluczowych instrumentów.
Rzeczpospolita Polska ma świadomość, że dla Izraela podstawowym wyzwaniem w regionie Bliskiego Wschodu pozostają relacje ze stroną palestyńską. Niezmiennie wyrażamy poparcie dla inicjatyw mających na celu wypracowanie dwupaństwowego modelu pokojowej koegzystencji. Wierzymy, że wznowienie rozmów pokojowych jest możliwe, jednakże bez narzucania konkretnych rezultatów, które winny zostać wypracowane na drodze bezpośrednich negocjacji. Wynikający z nich trwały pokój powinien uwzględniać interesy obydwu stron, w tym bezpieczeństwo państwa żydowskiego, uznanie Izraela przez kraje arabskie, a także pełną normalizację stosunków z nimi.
Napięcia i konflikty we współczesnym świecie powodują coraz większe podziały na arenie międzynarodowej. Karmią się one partykularyzmem i brakiem wzajemnego zaufania. Odczuwają to nasze społeczeństwa, które doceniają dziś wartość międzypaństwowej wspólnoty, zarówno tej budowanej na poziomie politycznym, jak i gospodarczym. Musimy pamiętać, że razem zawsze jesteśmy silniejsi i mamy większe możliwości działania. Dlatego Polska chce rozwijać współpracę pomiędzy narodami na trzech płaszczyznach: regionalnej, europejskiej i globalnej.
Konsekwentnie zacieśniamy relacje z naszymi partnerami w Europie Środkowej. To nie tylko Grupa Wyszehradzka. Zainicjowaliśmy również współpracę państw tzw. „Trójmorza”, czyli krajów położonych między morzami Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym. Zależy nam, by obszar ten stał się lepiej zintegrowany pod względem infrastruktury transportowej oraz energetycznej. Aby zintensyfikować współpracę w tych dziedzinach, postanowiliśmy zorganizować w Polsce II Szczyt państw Trójmorza, który odbędzie się już za kilka miesięcy, w lipcu 2017 roku we Wrocławiu.
Zobacz także: I dzień wizyty Pary Prezydenckiej w Izraelu II dzień wizyty w Izraelu i Palestynie Będąc odpowiedzialnym członkiem Unii Europejskiej, Polska jest rzecznikiem europejskiej jedności. Rozwój sytuacji w Europie pokazuje jednak, że Unia wymaga niezbędnych zmian.
