Wykonanie postanowienia Trybunału Sprawiedliwości UE wymaga stworzenia podstawy prawnej do tzw. zawieszenia mocy wskazanych przepisów ustawy o SN i zmiany statusu sędziów przeniesionych w stan spoczynku – powiedział w środę w Sejmie wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł.
Podczas pytań bieżących w Sejmie w środę posłanka Nowoczesnej Kamila
Gasiuk-Pihowicz pytała wiceministra Warchoła, czy politycy PiS
zamierzają zastosować się do postanowienia TSUE, jakie działania
zamierzają podjąć, aby je wykonać i który z polityków PiS przedstawi raport o wykonaniu tego postanowienia. Posłanka pytała też, czy jest
przygotowywana kolejna nowelizacja przepisów o SN.
Warchoł podkreślił, że Polska przestrzega i będzie przestrzegać
prawa UE. W związku z powyższym, rząd polski podejmie odpowiednie
kroki prawne w celu wdrożenia nakazów płynących z postanowienia TSUE –
zapewnił wiceminister.
Należy podkreślić, że przepisy te już wywołały swój skutek i w
związku z tym Polska została zobowiązana do podjęcia środków w celu
zapewnienia, aby sędziowie SN mogli pełnić swe funkcje na tym samym
stanowisku, korzystając z tego samego statusu, takich samych praw, jakie
przysługiwały im przed wejściem w życie ustawy o SN – zaznaczył
Warchoł. Dodał, że Polska ma się również powstrzymać od mianowania
nowych sędziów SN.
Z treści postanowienia i istoty nakazu zawieszenia przepisów
krajowych wynika, że TSUE potwierdził skutki prawne, które wywołały
sporne przepisy, a więc przejście w stan spoczynku części sędziów SN
łącznie z I prezes SN – zaznaczył Warchoł. W związku z tym wykonanie
postanowienia TSUE wymaga stworzenia podstawy prawnej do tzw.
zawieszenia mocy wskazanych przepisów, oraz podstawy prawnej do zmiany
statusu sędziów przeniesionych w stan spoczynku – podkreślił.
Przypomniał, że zmiana taka musi uwzględniać zapisy konstytucji
mówiące, że sędziowie są powoływania przez prezydenta na wniosek KRS.
W związku z tym, zaznaczył, to postanowienie nie wywołuje
bezpośrednich skutków prawnych w systemie prawa polskiego wobec
konkretnych, indywidualnych sędziów, tylko rodzi po stronie państwa
polskiego, jego organów, określone obowiązki prawne.
Trybunał Sprawiedliwości UE zdecydował w ubiegły piątek o
zastosowaniu tzw. środków tymczasowych i zawieszeniu stosowania
przepisów ustawy o Sądzie Najwyższym dot. przechodzenia sędziów, którzy
ukończyli 65. rok życia w stan spoczynku. Przepisy ustawy o SN w tym
zakresie odnoszą się też do sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.
TSUE przychylił się w pełni do wniosku Komisji Europejskiej w tej
sprawie.
Zgodnie z postanowieniem TSUE Polska ma też powstrzymać się od
wszelkich środków mających na celu powołanie nowego pierwszego prezesa
oraz mających na celu wskazanie osoby, której powierzone miałoby być
kierowanie wspomnianą instytucją w miejsce pierwszego prezesa do czasu
powołania nowego prezesa. Polska ma też co miesiąc raportować, w jaki
sposób wykonuje postanowienie TSUE.
W poniedziałek szef MSZ Jacek Czaputowicz poinformował, że według
wstępnej analizy po decyzji TSUE potrzebna będzie nowelizacja ustawy o
SN, by przywrócić na stanowiska odesłanych na emeryturę sędziów. We
wtorek Czaputowicz zaznaczył, że z decyzjami dot. ewentualnej
nowelizacji ustawy o SN, należy poczekać. Jak dodał, « analizy prawne
muszą być głębsze, być może potrzebna będzie także dyskusja z udziałem
przedstawicieli Komisji Europejskiej ».
We wtorek rzeczniczka PiS Beata Mazurek oświadczyła, że PiS – jako
klub – nie pracuje nad nowelizacją ustawy o SN. Dodała, że nie ma
wiedzy, czy nad projektem noweli pracuje rząd. Podkreśliła jednocześnie,
że wyroki TSUE będą « respektowane ». « Natomiast czekam na propozycję,
którą przedstawi ewentualnie rząd, ponieważ to rząd dysponuje
materiałami, korespondencją pomiędzy rządem a TSUE » – dodała Mazurek.
Zgodnie z wskazanymi w postanowieniu TSUE przepisami ustawy o Sądzie
Najwyższym, która weszła w życie 3 kwietnia, w dniu następującym po
upływie trzech miesięcy od tego terminu w stan spoczynku przeszli z mocy
prawa sędziowie, którzy ukończyli 65. rok życia. Mogli oni dalej
orzekać, jeśli w ciągu miesiąca od wejścia w życie nowej ustawy złożyli
stosowne oświadczenie i przedstawili odpowiednie zaświadczenia
lekarskie, a prezydent wyraził zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska
sędziego SN. Przepisy te odnoszą się także do sędziów Naczelnego Sądu
Administracyjnego.
Rzecznik Sądu Najwyższego sędzia Michał Laskowski poinformował w
poniedziałek, że prezes Małgorzata Gersdorf wezwała 23 sędziów SN
objętych zakresem zastosowania środków tymczasowych orzeczonych przez
TSUE do stawienia się w SN w celu podjęcia służby sędziowskiej.
Sędzia Laskowski zaznaczał, że działania podjęte przez Gersdorf
dotyczą « 23 sędziów – licząc łącznie z panią prezes – którzy ukończyli
65. rok życia ». « W poszczególnych izbach jest to 12 sędziów w Izbie
Cywilnej, 6 w Izbie Karnej oraz 4 w Izbie Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych plus pani prezes (Gersdorf), łącznie 23 osoby » – dodawał
Laskowski. Informował, że wśród 23 sędziów są m.in. prezesi izb SN: Izby
Karnej, sędzia Stanisław Zabłocki oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych, sędzia Józef Iwulski. Dodawał, że I prezes wyda wszystkim
tym, którzy się stawią « stosowne pismo stwierdzające, że są oni
uprawnieni do wykonywania obowiązków sędziowskich ».
