To była największa eksplozja w dziejach ludzkości. 30 października 1961 roku na Nowej Ziemi Sowieci zdetonowali bombę wodorową o mocy trzy tysiące razy większej niż zrzucony nad Hiroszimą „Little Boy”. Wybuch 58-megatonowej „Car-bomby” miał wprawić Z…
30 października 1961 roku, o 11:32 czasu moskiewskiego światem wstrząsnął nieziemski huk. Gigantyczna temperatura stopiła skały, zamieniła morze w kocioł wrzącej wody i sprawiła, że okoliczne wysepki po prostu wyparowały. Drewniane zabudowania położone setki kilometrów dalej zostały zdmuchnięte niczym domki z kart, te murowane straciły dachy, a mieszkańcy pochowani w żelbetowych bunkrach zaklinali się, że wyraźnie odczuli gorący podmuch. Na skutek eksplozji szyby wypadały z okien nawet w Finlandii i Szwecji. Według wskazań sejsmografów tego dnia fala uderzeniowa trzykrotnie obiegła kulę ziemską, a nuklearny grzyb wzniósł się na wysokość 60 km. Naukowcy obliczali, że detonacja w ułamku sekundy uwolniła moc bliską 1% energii wyprodukowanej przez słońce. Jeden z kamerzystów, którzy uwieczniali ów moment z pokładu wojskowego samolotu, relacjonował: „Pod włazem rozlało się morze światła i nawet chmury zaczęły świecić. Stały się przezroczyste […]. Ze szczeliny poniżej wynurzała się wielka, jasnopomarańczowa kula. Była potężna niczym Jowisz. Powoli i bezszelestnie wspinała się w górę. Przebijając się przez grubą warstwę chmur, rosła i rosła. Wydawało się, że wciągnie cały świat. Spektakl był fantastyczny, nierealny, nadprzyrodzony”. Inny operator dodawał: „Było tak, jakby Ziemia została zabita”. W latach sześćdziesiątych stosunki pomiędzy supermocarstwami wkroczyły w nową fazę.20 stycznia 1961 roku prezydentem USA został John F. Kennedy. Sowieckie kierownictwo uznało, że to polityk chwiejny i niedoświadczony, warto więc przycisnąć go do ściany. Latem Nikita Chruszczow wywołał kryzys berliński. Zażądał, by alianci wycofali z miasta swoich żołnierzy. Ostatecznie miasto zostało przecięte naprędce wzniesionym murem. Tymczasem w głowie Chruszczowa dojrzewał już kolejny plan. Postanowił postraszyć Amerykanów detonacją największej bomby w dziejach świata. Nuklearny wyścig trwał od kilkunastu lat. Faktycznie jednak od i Nagasaki minęła cała epoka. W 1952 roku Amerykanie przeprowadzili pierwszą próbę broni nowej generacji. W atolu Enewetak na Oceanie Spokojnym zdetonowali bombę wodorową. Pracował nad nią zespół pod kierunkiem Edwarda Tellera, a jednym ze współtwórców był Polak – Stanisław Ulam. Klasyczna bomba atomowa wytwarza potężną energię na skutek łańcuchowego rozszczepienia jąder pierwiastków ciężkich – uranu lub plutonu. Bomba wodorowa, zwana też termojądrową wykorzystuje syntezę wodoru.
